دولت افغانستان؛ دولت چرخش ها

در روزهای اخیر با مطرح شدن امکان ایجاد دفتر سیاسی طالبان در قطر، عکس العمل های متفاوتی را در میان مقامات  و احزاب و تشکلهای سیاسی کشور شاهد بودیم. در این میان عکس العمل دولت افغانستان نسبت به این احتمال سئوال برانگیز بوده است. در شرایطی که طرح این موضوع میان آمریکا، آلمان و قطر و احتمالاً طالبان در جریان بوده است دولت افغانستان بی خبر از مساله به امورات کشور رسیدگی می نمود. آمریکا و آلمان به طور آشکار با نادیده گرفتن دولت افغانستان در روند مصالحه با طالبان، این واقعیت را صحه گذاردند که معادلات امنیت افغانستان خارج از ارادۀ دولت مدیریت می شود. اما نکته اسف بار تر اینکه طبق روال، پس از بی اعتنایی غربی ها به دولت آقای کرزی و به تعبیری بی اعتنایی به ملت افغانستان، نه تنها سیاست روشنی از سوی افغانستان اعمال نشده است که هر بار در برابر این نوع رفتارها،  دولت ابتدا عکس العمل شدید نشان داده است اما در کمترین زمان ممکن از موقف خود برگشته است و به نحوی موضع غربی ها را مورد تایید قرار داده است.

در یک دهۀ گذشته موارد زیادی از این برخوردها را ملاحظه نموده ایم. در رابطه با متوقف ساختن فعالیت کمپانی های خصوصی امنیتی دولت کرزی ابتدا موضع بسیار مستحکمی را اتخاذ نمود اما در کمترین زمان ممکن و تحت تاثیر اراده غرب موضوع به حاشیه رانده شد. طرح جلوگیری از عملیات شبانه قوای خارجی بر علیه افغانها نیز که جزو خطوط قرمز دولت کرزی و پیش شرط پذیرش پیمان استراتژیک با آمریکا بوده است در روزهای اخیر با تغییر صورت مساله مواجه بوده است. بالاخره کسی متوجه نشد که عملیات شبانه و هتک حرمت به حریم خصوصی افغانها دارای قبح است یا زشتی مساله مربوط به عاملین این هتک حرمت ها می باشد. در واقع  چه تضمینی وجود دارد که نیروهای افغان تحت آموزش آمریکا که برای چنین عملیاتی در شب آماده شده اند همان برخورد نظامیان خارجی را با مردم نداشته باشند. از دیگر موارد چرخش لحظه ای در سیاست افغانستان در مورد پاکستان می توان نام برد. در حالیکه کابل همواره اسلام آباد را به پشتیبانی از شورشیان متهم می کند اما در مواردی با اظهارنظرهای نسنجیده موقف دولت افغانستان را تنزل می دهد. اظهار پشتیبانی از پاکستان در برابر هند یکی از آن سیاست های غیر مسئولانه و ناشیانه می باشد.

اما ابراز خرسندی از ایجاد دفتر سیاسی در قطر پس از انتقادات تند و بی خبری از ماجرا نیز از همان چرخش های عجیب و غریب دولت ماست . در همین حال افغانستان سفیر خود را از قطر فراخواند و این اقدام را صرف یک مشوره خواهی عنوان کرده بود اما عرف دیپلماتیک این اقدام دولت را اعتراض به روند موجود ارزیابی  نمود اما به فاصله کمتر از ده روز سرخوشی دولت آقای کرزی از این اقدام چه پیامی را با خود همراه دارد؟

بارها و بارها روی ضعف دولت سخن گفته شد و مصداق های بارز این ضعف درحوزۀ سیاست خارجی و داخلی بیان گردید. دولت افغانستان امروز در چنبرۀ غرب گرفتار آمده است و توان ایستادگی در برابر زیاده خواهی های غرب را ندارد. چرخش های مکرر دولت نیز بیانگر دبناله روی صرف از سیاست های آمریکا و غرب می باشد. در چنین وضعیتی بیشترین نفع ممکن را مخالفین مسلح می برند. در حالیکه دایره حاکمیت دولتی خارج از ارگ ریاست جمهوری بسیار محدود شده است موضع فعال مخالفین قابل تامل می باشد. افزایش نارضایتی که از کانون اصلی خود در نیمه جنوبی به سرتاسر افغانستان سرایت کرده است و شکل گیری جریان ها و ائتلاف های مخالف دولت همه بیانگر انحراف حکومت فعلی از خواسته ها و انتظارات مردمی می باشد. هر چند تضعیف دولت به نفع ملت افغانستان نیست اما عملکرد دولت بدون اعتنا به خواست مردم منجر به انحطاط آن شده است. مادامی که غرب برای افغانستان تصمیم گیرنده باشد و دولت با چرخش های مکرر صحه بر تصمیمات غرب بگذارد انتظار بهبود اوضاع را نمی توان داشت.